Na een lange, drukke dag kun je ontzettend uitkijken naar een heerlijke nachtrust. De volgende ochtend sta je weer fris en fruitig op en kun je alles weer aan. Maar wat als dit voor jou niet zo werkt? Vermoeidheid kan vergaande gevolgen hebben voor jouw functioneren gedurende de dag. Als je altijd moe bent, kun je hier zelfs redelijk wanhopig van worden. Maar om slaapproblemen op te lossen, moet je eerst weten waar deze vandaan komen. Vermoeidheid kan immers veel verschillende oorzaken hebben. Ook zul je je waarschijnlijk afvragen: Hoeveel slaap heb ik nodig? Ook dat is handig om te weten in jouw strijd tegen slecht slapen en vermoeidheid.

Iedereen is wel eens vermoeid en iedereen heeft wel eens last van slecht slapen. Vermoeidheid is op zich zeker geen abnormaal verschijnsel. Het is een signaal van je lichaam dat het toe is aan herstel. Dit kan om fysiek of mentaal herstel gaan. Bij normale vermoeidheid doet een nacht goed slapen vaak wonderen.
Soms gaat vermoeidheid echter niet over met één of meerdere nachten slaap. Van regelmatig slecht slapen, kun je last krijgen van extreme vermoeidheid. Sommige mensen hebben last van niet kunnen slapen, terwijl andere 's nachts regelmatig wakker worden. Maar zelfs als je wel slaapt, kun je nog vermoeid ontwaken. Waar je ook last van hebt, extreme vermoeidheid is erg frustrerend. Extreme vermoeidheid heeft invloed op je hele leven. Je kan je werk of studie niet meer goed uitvoeren, huishoudelijke taken kosten heel erg veel moeite en je wordt eerder ziek. Bij extreme vermoeidheid lijkt veel slapen het probleem niet op te lossen.
Bij extreme vermoeidheid ben je altijd moe en de vermoeidheid houdt langere tijd aan. Ook kun je verstrooid worden, heb je meer tijd nodig om te herstellen van een activiteit en kun je minder plezier beleven aan leuke activiteiten. Het kost meer moeite om je ergens op te concentreren en je hebt vaak het gevoel dat je dingen vergeet. Je werk of studie kunnen hier flink onder lijden. Ook wordt je reactievermogen minder en reageer je minder snel op prikkels. Neerslachtigheid en algemene futloosheid horen ook bij vermoeidheid. Je kunt met een lamlendig gevoel opstaan, maar je kunt ook gedurende de dag last krijgen van flinke dips. Als je last hebt van extreme vermoeidheid ervaar je vermoeidheid zoals je nog nooit eerder mee hebt gemaakt, met vergaande gevolgen voor je dagelijks leven.
Het lijkt misschien logisch als bovenstaande fases zich gedurende de nacht allemaal één keer afspelen, maar dit is niet het geval. Alleen fase 1, de fase waarin je in slaap valt, komt maar eenmaal per nacht voor. De andere fases wisselen elkaar meerdere malen af. Een volledige slaapcyclus bestaat uit alle fasen tot en met de REM slaap en duurt ongeveer 90 minuten. Daarna begint de cyclus opnieuw. Dit herhaalt zich net zolang totdat je weer wakker wordt.
Fase 1 –> Fase 2 –> Fase 3 –> Fase 4 –> Fase 3 –> Fase 2 –> REM slaap –> Fase 2 –> Fase 3 —> Fase 4 –> Fase 3 –> Fase 2 –> REM slaap –> enzovoorts
Het wisselt gedurende de nacht wel hoeveel tijd je in welke fase doorbrengt. Aan het begin van de nacht breng je relatief veel tijd door in de diepe slaapfasen, terwijl je in het tweede gedeelte van je slaap juist meer tijd in de REM slaap doorbrengt. Bij slecht slapen is de kans groot dat er geen juiste balans is tussen de verschillende fases.
Als jouw extreme vermoeidheid komt door te weinig diepe slaap of slecht slapen, kun je hier zelf eenvoudig het een en ander aan veranderen. Volg voor een optimale nachtrust onderstaande tips op. Zo verbeter je de kwaliteit van jouw nachtrust en zou je een stuk minder vermoeid moeten worden.
Schakel je telefoon uit
Draai je wekker om, tegen het licht
Drink drie uur voor het slapen gaan niets meer
Dim 's avonds de lichten
Zorg voor een donkere slaapkamer
's Ochtends gordijnen openen
Zet de deur op een kier
Beweeg voldoende
Eet gezond
Zorg voor voldoende daglicht
Veel verschillende ziektes kunnen vermoeidheid tot gevolg hebben. Bij sommige ziektes is vermoeidheid zelfs het enige symptoom. Vermoeidheid komt onder andere voor bij schildklieraandoeningen, bloedarmoede, infectieziektes, kanker, systemische inspanningstolerantieziekte (vroeger bekend als chronisch vermoeidheidssyndroom) en longziektes. Een voedselallergie, zoals glutenintolerantie, kan ook vermoeidheid tot gevolg hebben. Ook kan vermoeidheid een bijwerking van verschillende geneesmiddelen zijn. Lees hier altijd de bijsluiter goed op na.
Niet alleen lichamelijke klachten kunnen tot vermoeidheid leiden. Ook mentale aandoeningen, zoals een burn-out of stress kunnen vermoeidheid tot gevolg hebben. Ook is vermoeidheid een kenmerkend symptoom van depressies. Winterblues, veroorzaakt door een gebrek aan (dag)licht, kan ook bijdragen aan vermoeidheid.
Ben je altijd moe? Let dan eens goed op je voedingspatroon. Een schommelende bloedsuikerspiegel leidt tot flinke vermoeidheid. Dit kun je oplossen door minder suikers en simpele koolhydraten te eten. Ook een gebrek aan belangrijke mineralen, vitaminen en voedingsstoffen hebben vermoeidheid tot gevolg. En cafeïne heeft ook een negatief effect op vermoeidheid. Daarnaast kan overgewicht een grote rol spelen. Overgewicht kan ook verschillende gezondheidsklachten en slaapstoornissen, zoals slaapapneu, veroorzaken.
Een goed dagritme kan ervoor zorgen dat slecht slapen verleden tijd is. Ritme en regelmaat zijn erg belangrijk en kunnen je bijstaan in je strijd tegen vermoeidheid. Werken in ploegen of lange werkdagen zullen je vermoeidheid dus verergeren. Probeer hier zoveel mogelijk rekening mee te houden. Ook te weinig slaap, niet kunnen slapen en slecht slapen zullen vermoeidheid verergeren.